Ανεργία και ψυχολογία των νέων
Νέα μελέτη που πραγματοποίησε ο μη κυβερνητικός οργανισμός «Prince’s Trust» αποκαλύπτει πως σχεδόν ο ένας στους δύο νέους υποφέρει από κατάθλιψη, κρίσεις πανικού και διαταραχές ύπνου εξαιτίας της ανεργίας. Η ίδια μελέτη έδειξε ότι ο ένας στους έξι νέους θεωρεί την ανεργία εξίσου στρεσογόνο ερέθισμα με τη διάλυση της οικογένειάς του, ενώ ο ένας στους οκτώ είπε πως εξαιτίας της έχει το βράδυ εφιάλτες. Όταν μάλιστα οι νέοι είναι μακροχρόνιοι άνεργοι (για περισσότερο από έναν χρόνο), η ψυχική τους κατάσταση επιδεινώνεται τόσο πολύ, ώστε έχουν διπλάσιες πιθανότητες από τους μεγαλύτερης ηλικίας ανέργους να προκαλέσουν σκόπιμη βλάβη στον εαυτό τους (self-harm).
Κάθε μέρα βομβαρδιζόμαστε από πληθώρα πληροφοριών σχετικές με το θέμα, όμως λίγοι είναι εκείνοι που μπορούν να «μπουν» πραγματικά στη θέση και την ψυχολογία του ανέργου.
Αυτό που «φαίνεται» για το άνεργο άτομο είναι ότι αναζητάει εργασία. Και πιστέψτε με, είναι μια διαδικασία ψυχοφθόρα με ατελείωτες ώρες εξερεύνησης, χάνοντας τον εαυτό του μέσα στα «sites» και στις προκηρύξεις. Κάτι τέτοιο, όμως, κρύβεται μόνο στην επιφάνεια. Κατά βάθος, το άτομο αυτό ψάχνει απεγνωσμένα, τις περισσότερες φορές, για ένα στήριγμα, το οποίο προφανώς δεν είναι μόνο οικονομικό. Ψάχνει να βρει το κίνητρο που θα του δώσει άλλον αέρα στη ζωή και, κυρίως, ελπίδα για να συνεχίσει να ζει και να αναπτύσσεται. Γιατί αυτό ακριβώς είναι ο νέος. Ένα πλάσμα που βρίσκεται στην πιο δημιουργική φάση της ζωής του, που ξεχειλίζουν μέσα του η λαχτάρα και ο πόθος για δημιουργία. Ένα πλάσμα που έχει ανάγκη συνεχώς να ονειρεύεται, έχει ανάγκη κάποιας «Ιθάκης» που πάνω της θα στηρίξει τα όνειρα και τη ζωή του. Αυτή η «Ιθάκη» είναι τοόραμα, ο υψηλός στόχος, η αξία που νοηματοδοτεί τη ζωή του ανθρώπου και «σφυρηλατεί» το ψυχικό του μέταλλο στην προσπάθειά του να την φτάσει. Όταν παύει να φαίνεται στον ορίζοντα αυτή η Ιθάκη, ο νέος οδηγείται στο κενό, στην αβεβαιότητα, στην εσωτερική γύμνια, αποσυντίθεται.
Αυτό, ακριβώς, έχει «καταφέρει» και η ανεργία σήμερα. Έχει καταφέρει να «εγκλωβίσει» το νέο σε έναν «φαύλο κύκλο» όπου η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια για το μέλλον του τον οδηγούν στην απογοήτευση, τη μελαγχολία και το στρες, αλλά και το αντίστροφο. Όλα αυτά μπορούν να οδηγήσουν το νέο σε συγκρούσεις με τα κοντινά του πρόσωπα, σε σεξουαλικές δυσλειτουργίες, ακόμη και σε αγχώδεις διαταραχές και στην κατάθλιψη.
Χωρίς να το καταλαβαίνουμε πολλές φορές, μέσα από την εργασία μας αποκτούμε έναν τίτλο, έναν ρόλο, μία ταυτότητα, τα οποία μας συνοδεύουν γενικότερα στην ζωή μας. Ένα άτομο, λοιπόν, χάνοντας την εργασία του για μεγάλο χρονικό διάστημα, τείνει να χάνει, χρόνο με τον χρόνο, ακόμα και τον εαυτό του. Πιο συγκεκριμένα, η αυτοεκτίμησή του μειώνεται, αισθάνεται ότι δεν είναι δημιουργικό, ότι χάνει μέρος του κοινωνικού του ρόλου, οι σχέσεις του γίνονται δυσλειτουργικές και τελικά χάνεται η ποιότητα ζωής του. Υπάρχουν, όμως και νέοι που δεν έχουν εργαστεί ποτέ στη ζωή τους, νέοι με τόσες σπουδές, τόσα όνειρα. Άτομα, δηλαδή, που δεν τους δίνεται η δυνατότητα να αναλάβουν έναν συγκεκριμένο ρόλο, μια ταυτότητα, με αποτέλεσμα να βρίσκονται αιωρούμενοι και ασταθείς στην ζωή και σε κάθε άλλη αναποδιά της. Γιατί, «κακά τα ψέματα», μια μόνιμη εργασία μας προσφέρει ασφάλεια, σταθερότητα και ψυχική ισορροπία.
Οι συνέπειες της ανεργίας αποδεικνύονται ολέθριες για την ψυχολογία των νέων, οι οποίοι κρίνουν, συχνά, αναγκαία την υποστήριξη ενός ειδικού ώστε το άτομο να επανεκτιμήσει τα αίτια που τον έχουν οδηγήσει στην ανεργία, τις επιπτώσεις που έχει αυτή η κατάσταση στην αυτοεικόνα του αλλά και γενικότερα στην ποιότητα της ζωής του. Έχοντας κατανοήσει τα παραπάνω, το άτομο είναι σε θέση να κινητοποιηθεί και πάλι αφού με την κατάλληλη καθοδήγηση από τον ειδικό και την παροχή νέων κινήτρων μπορεί πλέον να σχεδιάσει εξ’ αρχής την καριέρα του έχοντας νέες προοπτικές.